‌شهدا از نمادهای تداوم حیات فرهنگی کشور هستند

وی ادامه داد: همه دستگاه‌ها و نهادها به ‌ویژه دولت، خود را موظف می‌دانند که با این بنیاد همکاری داشته باشند، همکاری با این نهاد، همکاری با نظام و انقلاب است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: بررسی راهبردهای جدید برای بازگشت به گفتمان دهه اول انقلاب از ضروریات است.

وی با بیان اینکه بعد از انقلاب اسلامی طی چهار دهه تغییرات گفتمانی را شاهد بوده ایم، افزود: مطلوب‌ترین ظرفیت گفتمانی‌ به دهه اول انقلاب و دوران دفاع مقدس باز می‌گردد و هر چه قدر از آن گفتمان فاصله گرفتیم، دچار چالش در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شدیم.

صالحی امیری ادامه داد: بر این باورم که رسالت اصلی و فلسفه وجودی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در یک جمله خلاصه می‌شود و آن بازنمایی گفتمان دفاع مقدس در جامعه امروز است اما این کار تا حدودی سخت و پیچیده است. 

 

** گفتمان با شعار تفاوت عمده دارد 

وزیر فرهنگ گفت: گفتمان با شعار تفاوت عمده‌ای دارد، اما متاسفانه در سطح تحلیلی گاهی بین این دو، یک شبیه‌ سازی اتفاق می‌افتد.

وی تصریح کرد: گفتمان یک پروسه بلند مدت و مبتنی بر باورهاست و تولید و بازتولید می‌شود، اما شعار عمدتا یک موج احساسی و زودگذر است که مصرف زمانی محدود دارد.

صالحی امیری در تشریح این دو مقوله گفت: شعار بر هیجانات و گفتمان بر باورها و عقاید مبتنی است، انگیزه شعار، ایجاد انگیزش و احساسات است اما گفتمان مبتنی بر تغییر نگرش و باورهاست و اساسا عمر شعار کوتاه و عمر گفتمان بلند است.

وی افزود: گفتمان عاشورا بیش از هزار سال قدمت دارد و حیات انقلاب اسلامی به حیات گفتمان عاشورا وابسته است و در همه ادوار تاریخی تا به امروز گفتمان عاشورا در متن زندگی مردم جاری و ساری بوده است.

عضو کابینه یازدهم اضافه کرد: گفتمان دفاع مقدس نیز در ادامه گفتمان انقلاب اسلامی و گفتمان عاشورا است و از این منظر می‌توان گفت گفتمان رویکردی بلند مدت و شعار رویکردی کوتاه مدت است.

وی با اشاره به اهمیت گفتمان ‌سازی در سطح جامعه، راهکارهای گفتمان‌سازی را برشمرد و افزود: برای گفتمان‌سازی اولین گام نیازسازی است؛ یعنی جامعه و خصوصا نسل جوان باید نسبت به گفتمان دفاع مقدس احساس نیاز کند، که این نیازمند یک تکنیک علمی است و زبان آن الزاما شفاهی نیست و می‌تواند از طریق زبان هنر از جمله فیلم، تئاتر و انیمیشن به منصه ظهور برسد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: همانطور که جامعه به خوراک، پوشاک، مسکن، حمل و نقل، بهداشت و آموزش نیاز دارد، نسبت به گفتمان های معنوی و ارزشی نیز باید احساس نیاز کند و بخشی از حیات معنوی و معرفتی جامعه، تحت زیست فرهنگی گفتمان دفاع مقدس باشد.

وی با بیان اینکه سطح دوم اقناع سازی است، افزود: گفتمان رویکردی به باورها دارد، بنابراین خارج از امر و نهی و بخشنامه شکل می‌گیرد، قانع شدن نسل امروز به فرهنگ دفاع مقدس دارای تکنیک‌هایی است که عمدتا باید در ارزش‌های دفاع مقدس آن را دید.

صالحی امیری خاطرنشان کرد: سطح سوم نماد سازی است. متاسفانه نتوانستیم بعد از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی نمادهای گفتمانی‌ را آن‌طور که هست بازتولید و بازنمایی کنیم. شهدای دفاع مقدس همگی می توانند نمادی برای تداوم حیات فرهنگی کشور شوند.

وی صیاد شیرازی، باقری، باکری،همت و چمران را سرمایه های نمادین کشور برشمرد و افزود: سرمایه نمادین همچون یک رود اثربخش جاری و ساری است و عامل زمان در آن تاثیری نگذاشته و اجازه نمی‌دهد تا به فراموشی سپرده شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: سطح چهارم اجماع سازی است؛ بدین معنا که نخبگان، دانشگاهیان، احزاب، نهادها، مجلس، قوه قضائیه همگی باید با اجماع و اتفاق نظر، راه نجات از آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی و احیای فرهنگ دفاع مقدس را شناسایی و بسترسازی کنند.

صالحی امیری با بیان اینکه گفتمان در خلا شکل نمی‌گیرد، تاکید کرد: گفتمان، نیازمند ساختار است تا بتواند آن را تولید و بازتولید کند و در عین حال به نهادسازی در عرصه عمومی جامعه نیاز دارد؛ یعنی مردم باید خودشان به بازتولید گفتمان مبادرت کنند و رسالت نهاد رسمی، حمایت است، مسئله بعد عقلانی بودن گفتمان است که دفاع از گفتمان دفاع مقدس امری عقلانی، انسانی، واقع گرایانه و به دور از احساسات است.

وی گفت: مجموعه دستاوردهای دفاع مقدس ما را به این نقطه می‌رساند که کشور در آن دوره با شش میلیارد دلار بودجه به خوبی اداره شد و مفاهیم ارزشی مثل معرفت، همدلی و ایثار به یک ارزش درونی تبدیل شد.

 

** راهیان نور حرکت موثر اجتماعی در بازتولید گفتمان دفاع مقدس

صالحی امیری اظهار داشت: راهیان نور یک حرکت موثر اجتماعی در بازتولید گفتمان دفاع مقدس میان نسل جوان است که نباید به دخالت دولت و سایر نهادها آمیخته شود و وظیفه بنیاد در این رابطه صرفا بسترسازی است.

وی با بیان اینکه این حرکت عظیم فرهنگی باید به دست مردم سپرده شود، افزود: در دهه آینده تاثیر این حرکت فرهنگی را در مدیران نسل بعدی خواهیم دید.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: رسالت بنیاد، جریان سازی برای اتصال گفتمان دفاع مقدس به گفتمان انقلاب اسلامی است. یعنی، حفاظت، صیانت، حمایت و نظارت در حوزه گفتمان دفاع مقدس، رسالت بنیاد است اما این رود جاری باید در بستر اجتماعی شکل بگیرد زیرا رسمی کردن گفتمان دفاع مقدس به اصل این گفتمان لطمه وارد می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: در تحلیل تحولات فرهنگی و اجتماعی، از لفظ دهه استفاده می‌ شود و اساسا تحولات فرهنگی در دهه شکل می‌گیرد نه در سال و ماه، بنابراین تداوم و استمرار واجد اهمیت است و نباید دچار خستگی و رخوت شد.

صالحی امیری گفت: در حوزه بنیاد باید نگرش 10 ساله، 20ساله و نسلی حاکم باشد و ما امروز نهالی را می‌کاریم که شما ثمره آن را در نسل بعد خواهید دید و از این منظر در بنیاد باید نگرش استراتژیک، بلندنگر، جامع نگر، و همه جانبه نگر حاکم باشد.

به گفته وی، تداوم و مقاومت برای دسترسی به هدف نیز واجد اهمیت است، در یک کلام انقلاب اسلامی در دهه کنونی یعنی دهه چهارم برای عبور از چالش‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیازمند بازخوانی گفتمان دفاع مقدس در متن و بطن اجتماعی است و رسالت بنیاد نیز احیای همین گفتمان است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به گسترش شبکه‌های اجتماعی اظهار داشت: شکل‌گیری زندگی دیجیتالی و هویتی که شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی ایجاد می‌کند، می‌تواند مزایا و معایبی برای کشور داشته باشد.

وی خاطر نشان کرد: ضرورت حضور بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی احساس می‌شود تا با تولید، توزیع و مصرف سالم به صیانت از فرهنگ اصیل انقلاب اسلامی در شبکه‌های اجتماعی کمک کند و گفتمان دفاع مقدس را در بستر شبکه‌های اجتماعی بسط و نشر دهد. 

صالحی امیری گفت: معتقدم بنیاد در فضای مجازی باید وارد شود و از طریق تولید مناسب، به بهبود فضای شبکه‌های اجتماعی کمک کند.

وی افزود: حوزه فرهنگ پاک و مقدس است که نباید به مسائل سیاسی آلوده شود، زیرا مسائل سیاسی مناقشه ایجاد می‌کند و عرصه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید از سیاست به دور باشد.