نیروی هوایی عامل موفقیت عملیات والفجر ۸

 

سرانجام عملیات والفجر ۸ با رمز یافاطمه الزهرا(س) در سه محور طراحی و اجرا شد،محور نخست در منطقه اروند کنار برای تصرف شهر فاو وحرکت از جاده ابوالحضیب به طرف بصره به عنوان تک اصلی دراین محور نیروهای غواص وقایق سوار به عنوان خط شکن به دشمن یورش بردند ونیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل یگان های پل، قرارگاه(رعد) نیروی هوایی ارتش ج.ا.ا وقرارگاه هوانیروز به همراه بیش از ۵۰ گردان توپخانه شامل نزدیک به ۱۰۰۰ گلوله توپ آتشی را اجرا کردند که در طول ۸ سال دفاع مقدس بی سابقه بوده است.

 

در محور دوم ودر منطقه شلمچه تک پشتیبانی محدودی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران انجام گرفت ودر محور سوم از شلمچه تا کوشک درامتداد ۵۰ کیلومتری خط جبهه بیش از ۵ لشکر نیروی زمینی ارتش ج.ا.ا در واقع یک تک پشتیبانی مهم وعملیات انتحاری بسیار بزرگ رابه نمایش گذاشتند.

 

این عملیات سبب شد تا دشمن به اشتباه بیافتد ودر تشخیص تک اصلی ناکام ماند وبار سنگین پاتک های عراقی را در روزهای اولیه عملیات درمنطقه اروند کنار وفاو وعراق کاهش داد وموجب شد نیروهای ایرانی بتوانند سرپل تصرفی خود را در منطقه بین خورعبدالله واروند کنار تثبیت کنند.

 

در همین حال عملیات اصلی در فاو در حالی که دشمن غافل بود با عبور نیروهای غواص از رودخانه عریض اروند آغاز شد ودر زمان کوتاه با گسترش سرپل گرفته شده راس البیشه ، کارخانه نمک وسایت موشکی کرم ابریشم، شهر فاو تصرف شد و نیروهای خودی آماده مقابله با پاتک های دشمن شدند. ازسوی دیگر دشمن که در آغاز عملیات با یگان های موجود خود در منطقه به مقابله با رزمندگان برخواسته بود پس از فروریختن مواضعش یگان های گارد را به سرعت وارد صحنه نبرد کرد تا با ایجاد تاخیر، فرصت لازم را بر ای ورود یگان های احتیاط ارتش عراق به منطقه عملیات فراهم آورد، اما یگان های گارد ریاست جمهوری نه فقط نتوانستند در تثبیت مواضع آزاد شده تاخیر ایجاد کنند بلکه سازمانشان هم متلاشی شد وعقب‌نشینی کردند وورود یگان های احتیاط ارتش عراق به میدان نبرد هم موثر نبود و۷۵ روز پاتک آنها فقط برآمار تلفات وخسارت های دشمن افزود.چنانچه سرفرماندهی ارتش عراق به یقین رسید که تلاش برای بازپس گیری فاو به جایی نمی رسد وبه جز انهدام یگان های زبده ارتش عراق فایده ای ندارد. لذا پاتک ها را متوقف کرد ودر نتیجه سواحل عراق در کنار خلیج فارس با کویت به تصرف رزمندگان اسلام در آمد.

 

دراین رابطه یکی از مسئولان سیاسی عراق در ۱۴ بهمن ۱۳۶۴ کمتر از یک هفته قبل از شروع عملیات والفجر ۸ طی مصاحبه ای در پاسخ به خبرنگار رادیو اظهار داشت: حمله اصلی ایرانی ها به منظور قطع جاده بصره- بغداد ، ایجاد شکاف بین سپاه های ۴ و۶ عراق در منطقه هورالهویزه انجام خواهد گرفت.

 

یکی دیگر از مسئولان اطلاعات ستاد کل ارتش عراق چند روز قبل از شروع عملیات والفجر ۸ ، در بازدید از جبهه فاو در جمع فرماندهان عراقی اظهار داشت: در منطقه غرب اروند تهدیدی از سوی ایران وجود ندارد، لذا ممکن است تعدادی از یگان های مستقر در آن منطقه به سپاه ۶ و در شرق دجله منتقل شوند. سرلشکر ماهر الرشید فرمانده سپاه دوم عراق مستقر در جبهه شرق بصره حتی در ۲۶ بهمن ۱۳۶۴ یعنی یک هفته بعد از عملیات والفجر ۸ و اشغال شهر فاو عراق اظهار داشت تک اصلی نیروهای ایرانی در روزهای آینده در منطقه هورالهویزه انجام خواهد شد، لذا از ارسال واعزام نیروهای جدید به منطقه فاو جلوگیری می کند.

 

اطلاعات به دست آمده از اسرای عراقی والفجر ۸ این مطلب را تائید می کند که ارتش عراق استعداد قابل توجهی از یگان های خود را تا شروع عملیات والفجر ۸ از جبهه فاو برداشته برای تقویت جبهه شرق دجله اعزام کرده است.

 

پشتیبانی هوایی از عملیات والفجر۸(عملیات شفق)

 

در اواخر سال ۶۴ اوضاع عمومی مرتبط با جنگ تا حدودی بهبود یافته بود ، براین اساس طراحی عملیات بزرگ وسرنوشت ساز والفجر ۸ از سوی قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) ابلاغ شد. در این عملیات ماموریت نیروی هوایی ارتش ج.ا.ا ایجاد آتش پشتیبانی هوایی برای پشتیبانی از نیروهای آفندی خودی وهمچنین به طور همزمان دفاع هوایی موثر از آسمان منطقه عملیات بود، در همین حال وظیفه هشدار اولیه از حملات هوایی دشمن به مواضع نیروهای خودی وجمع آوری اطلاعات در منطقه نبرد به طور گسترده و در خارج از منطقه عملیات هم بر عهده نیروی هوایی گذاشته شد.

 

یکی دیگر از مسئولیت های نیروی هوایی ترابری هوایی این بود که بلافاصله انواع سلاح، خودرو،مهمات،مواد غذایی همه تدارکات مورد نیاز به همراه نفراتی از ارتش وسپاه را در رده لشکر ، تیپ وگردان های عملیاتی با هواپیماهای ترابری خود به صحنه نبرد حمل کنند ومجروحان را هم از منطقه نبرد تخلیه کنند. این عملیات در زمانی آغاز شد که نیروی هوایی تجربه های عملیاتی بسیار گرانبهایی از جنگ به دست آورده بود که در دورنگه داشتن دشمن از منطقه عملیات بسیار ارزشمند بود و همچنین در شرایطی که ارتش وسپاه سیستم کارآمد پدافند هوایی موشکی در صحنه نبرد را در اختیار نداشتند، نیروی هوایی ناگزیر این مسئولیت سنگین را به رغم نداشتن تجهیزات مناسب پذیرفت وعملا موشک های زمین به هوایی تاکتیکی خود از نوع هاگ را که برای این نوع عملیات ساخته نشده بود به صحنه عملیات کشاند وبدین ترتیب تحول بزرگی در خدمات پدافند هوایی موشکی در صحنه نبرد را به وجود آورد.حکمی که از سوی قرارگاه عملیاتی خاتم الانبیا(ص) به فرماندهی نهاجا ابلاغ شد به شرح ذیل است:

 

فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیا(ص).

 

به: فرماندهی محترم نهاجا سرکار سرهنگ صدیق

 

سلام علیکم:

 

بدین وسیله به جنابعالی ماموریت داده می شود تا بابهره گیری از تمامی مقدورات سازمان نهاجا به قرارگاه رعد را به فرماندهی سرکار سرهنگ بابایی تشکیل داده وتحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیا(ص) سپاه ماموریت های زیر را به انجام رسانید:

 

* پشتیبانی هوایی برای ۱۵ روز عملیات سپاه وارتش قابل تمدید تا یکماه

 

* بمباران عقبه دشمن

 

* پدافند موشکی وتوپخانه ای ارتفاع بالا وپست

 

* پوشش هوایی منطقه عملیات

 

* عکسبرداری هوایی از منطقه عمومی عملیات

 

* پشتیبانی از عملیات نزاجا ونداجا لازم است همه امکانات پیش بینی شده وحداکثر تا ۲۵ دی ماه ۶۴ برای اجرای ماموریت در منطقه عملیات مستقر گردد.

 

ومن الله توفیق

 

به دنبال صدور امریه فوق نیروی هوایی ارتش ج.ا.ا در راستای انجام این ماموریت اقدام به پشتیبانی از نیروهای زمینی ، دریایی وسپاه پاسداران انقلاب اسلامی کرد، همچنین اهداف تاکتیکی را که در این عملیات متصور بود شامل:

 

الف: انهدام سکوهای پرتاب موشک های سطح به دریای کرم ابریشم عراق

 

ب: انهدام پایگاه های هوایی ناصریه و غیر قابل استفاده کردن آن برای استفاده نیروهای هوایی عراقی

 

ج: انهدام پایگاه دریایی ام القصر و قطع ارتباط دریایی نیروهای عراقی

 

د: حمله هوایی مستمر به نیروهای زمینی دشمن که در غرب اروندرود مستقر بودند و بوسیله عکسبرداری های هوایی محل استقرار آنها مشخص شده بود.

 

ه: انهدام سکوهای بارگیری البکر و الامیه

 

و: انهدام همه فعالیت های دشمن در راس البیشه برای تامین آبراه خور موسی و عبور آزاد شناورهای تدارکاتی و تجارتی خودی.

 

خسارت و تلفات وارده به دشمن

 

در عملیات هوایی شفق دشمن شکست سختی را متحمل شد، تیپ ۲۶ پیاده از لشکر هفتم از سپاه یکم ارتش عراق که در برابر اروندرود موضع داشت به سرعت نابود شد.

 

تیپ های ۷۴ و ۱۶ زرهی ۲۸ پیاده مکانیزه ، تیپ یکم گارد ریاست جمهوری وتیپ ۴۲۳ از لشکر ۲۱ پیاده ،تیپ ۹۲ از لشکر ۱۷ زرهی وچند تیپ تقویت شده ناشناس دیگر به میدان آمدند وهریک با خساراتی درحد انهدام منطقه عملیاتی را ترک کردند. تعداد ۲۳ گردان در این عملیات منهدم شدند که از آن جمع گردان شناسایی صلاح الدین وگردان معروف ذوالنورین بود.گردان شناسایی صلاح الدین از گردان های معروف ارتش عراق بود که تا آن زمان تقریبا دست نخورده باقی ماند ودر آغاز جنگ زیر امر لشکر ۳ زرهی همان لشکری که خرمشهر را تصرف کرد قرار داشت.

 

انهدام سایت موشکی ساحل به دریای کرم ابریشم که عراق تبلیغات وسیعی را به لحاظ روانی در مورد آنها شروع کرده بود در مختصات ۵۵ر۲۹ درجه شمالی و۲۰ر۲۸ شرقی به وسیله تیز پروازان نیروی هوایی وهمچنین انهدام تمامی شناورهای عملیاتی نیروی دریایی عراق توسط خلبانان نهاجا در بنادر فاو و بصره وهمچنین از بین بردن تعداد زیادی از ادوات زرهی شامل تانک های پیشرفته ونفربرهای زرهی که به تازگی از طریق کویت رهسپار عراق شده بود بخشی از دستاوردهای این عملیات بزرگ است. اما شاهکار این عملیات انهدام ۷۵ فروند جنگنده بمب افکن های پیشرفته نیروی هوایی عراق بود که توسط سایت های موشکی زمین به هوای هاگ، کوثر۳ وکوثر ۴ وهواپیماهای اف ۱۴ در راستای کسب برتری هوایی منطقه عملیات انجام گرفت که با این اقدام نیروی هوایی، نیروهای عمل کننده توانستند به دور از حملات ایذایی وبمباران های نیروی هوایی عراق به اهداف این عملیات دست یابند.

 

انهدام ۲ فروند هواپیمای توپولوف بمب افکن ساخت روسیه نیز از جمله شاهکارهای یگان پدافند زمین به هوای موشکی هاگ نهاجا وقرارگاه رعدبود.

 

در این عملیات ۸۶ فروند موشک هاگ به سوی هواپیماهای مهاجم عراقی شلیک شد که ۵۲ تیر آن به طور اصابت مستقیم بود وهمچنین ۹ فروند هواپیمای پیشرفته دشمن توسط توپ های ضد هوایی ۲۳ م م و۳۵ م م سرنگون شدند. در این عملیات همچنین تیزپروازان نیروی هوایی با کسب برتری هوایی شرایط حضور هواپیماهای سنگین را در صحنه برای ترابری تاکتیکی تدارکات وتخلیه مجروحان توسط هواپیماهای غول پیکر بوئینگ ۷۴۷ و۷۰۷ و سی ۱۳۰ فراهم کردند واین پل هوایی توانست حجم ا نبوهی از تدارکات ونفرات را به طور شبانه روزی به مناطق عملیاتی حمل ومجروحان عملیات را سریعا از صحنه نبرد خارج وبه مراکز درمانی امن منتقل کند.

 

در پایان این عملیات بزرگ نیروی هوایی ارتش ج.ا.ا یکبار دیگر با موفقیت وظایف محوله را در راستای خواست رزمندگان، فرماندهان وملت بزرگ ایران اسلامی با اقتدار به انجام رساند.

 

درپایان این عملیات حدود ۳۰ کیلومتر از خاک میهن اسلامی وحدود ۷۷۰ کیلومتر از خاک عراق آزاد شد وارتباط کشور عراق به طور کلی با آب های آزاد قطع شد. اسکله های فاو شامل سکوی البکر والامیه به تصرف نیروهای ایرانی در آمد ورزمندگان اسلام در ۲۰ کیلومتری بندر استراتژیک ام القصر مستقر شدند. تلفات نیروهای دشمن عبارت بودند از :

 

۱۷۰۰۰ نفر کشته،۲۵هزار نفر زخمی و ۲۵۰۰ نفر اسیر که تعداد قابل توجهی از افسران ارشد عراقی در بین این نفرات بودند.انهدام ۶۰۰ دستگاه تانک ونفربر پیشرفته،۵۰۰ دستگاه انواع خودرو،۱۵۰ عراده توپ صحرایی،۳۰۰ خمپاره انداز،۵۰ دستگاه توپ ضد هوایی،۳۰ ناوچه جنگی و۱۰۰ فروند لنج تدارکاتی که تماما توسط خلبانان قهرمان نیروی هوایی منهدم شدند.۷۵ هواپیما ،۱۰ فروند بالگرد از جمله ضایعات عراق بود.آمار غنایم هم شامل ۱۲۰ دستگاه تانک ونفربر،۱۷۰ دستگاه توپ ضد هوایی ،۲۰۰ خمپاره انداز و۲۰ عراده توپ صحرایی به همراه مقادیر ریزی وسایل مخابراتی وتجهیزات نظامی ورادارهای مختلف بود.