معرفی یادمان شهدای پاوه

شهر مقاوم پاوه و مردم غیور آن حوادث سال 58 را همیشه در خاطره خود دارند. زمانی که هنوز طعم شیرین پیروزی انقلاب اسلامی در کامشان کامل نشده بود که ضد انقلاب با تدارک استکبار جهانی برای تلخی پیروزیشان به میدان آمد.

مهاجمان با بستن راه‌های ورودی، هر جا پاسداری را داخل شهر می‌دیدند دستگیر و با جداکردن سر از بدن او، سر بریده را در خیابان‌های شهر می‌چرخاندند تا مردم را وادار به مراجعت به خانه‌های خود کنند. حلقه محاصره هر لحظه تنگ‌تر می‌شد. تعداد مهاجمان که از پشتیبانی دشمنان خارجی حمایت می‌شدند حدود 5000 نفر مجهز به سلاح‌های مرگبار و تنها نیروی مدافع شهر تعداد کمی از پاسداران و نیروهای ژاندارمری بودند که مجموع آنان به 300 نفر هم نمی‌رسید.

عدم توازن قوا میان مهاجمان و مدافعان شهر باعث شد که در نیمه شب 24 مرداد 1358 درگیری‌ها به اوج برسد. تعدادی از نیروهای سپاه پاسداران به شهادت رسیدند یا مجروح شدند و همه ارتفاعات اطراف شهر به دست مهاجمان اشغال شد. پاسداران به مقر خود در وسط شهر عقب‌نشینی و از اطراف خانه‌های خود در شهر به مقابله علیه مهاجمان اقدام کردند. بخش عمده‌ای از شهر از جمله بیمارستان به تصرف مهاجمان درآمد.

در روز 24 مرداد 1358 یک فروند هواپیمای اف-4 نیروی هوایی ارتش بر فراز منطقه اورامانات سقوط کرد و خلبان سرگرد نوژه و کمک خلبان آن به شهادت رسیدند.

در روز 25 مرداد 1358، فرمانده سپاه پاسداران پاوه با بیسیم از مقامات کرمانشاه درخواست کمک کرد. در حالی که خطر سقوط، شهر پاوه را هر لحظه تهدید می‌کرد از طرف دولت موقت، دکتر چمران مأموریت یافت برای بررسی اوضاع پاوه و مقابله با اشرار به سوی پاوه حرکت کند.

سرتیپ فلاحی فرمانده نیروی زمینی ارتش نیز که در قرارگاه غرب حضور داشت، از کرمانشاه به اتفاق دکتر چمران در روز 25 مرداد 1358 با دو فروند بالگرد با توجه به خطرات بسیار زیاد وارد پاوه شدند.

یک روز پس از حضور سرتیپ فلاحی و دکتر چمران در پاوه یعنی صبح روز 26 مرداد 1358 گروهی از مهاجمان به بیمارستان حمله کردند، بیمارستان و همچنین منبع آب پاوه به کلی نابود شد. مردم پاوه در خانه‌ها و یا زیرزمین منازل خود پنهان شدند. دکتر چمران به همراه 20 نفر از پاسداران در گروهان ژاندارمری همچنان در محاصره بودند. کسی قادر به جمع‌آوری اجساد شهدای پاسداران در خیابان‌های پاوه نبود.

با صدور فرمان تاریخی حضرت امام (ره) در تاریخ 27 مرداد 1358 مبنی بر لزوم شکست حصر پاوه، نیروهای انقلابی و مردم کرمانشاه به سوی پاوه حرکت کردند. هجوم مردم و همچنین رسیدن نیروهایی که  از قبل به سمت پاوه در حرکت بودند، باعث عقب نشینی ضدانقلاب شد.

پس از پیام امام خمینی(ره) در روز شنبه 27 مرداد، لشکرهای مختلف ارتش و نیروهای سپاه پاسداران از نقاط مختلف برای سرکوب مهاجمان اعلام آمادگی کردند. دولت نیز به مهاجمان اخطار کرد که اگر تا ساعت یک بعدازظهر امروز حلقه محاصره را رها و گروگان‌ها را آزاد نکنند، به وسیله نیروهای ارتش و مردم سرکوب خواهند شد.

در اجرای فرمان امام، علاوه بر نیروی زمینی، فعالیت مؤثر و کلی در سایر نیروهای ارتش آغاز شد. یک واحد 150 نفری از افراد تیپ 23 نیروی ویژه  (نوهد) که با دستور سرتیپ فلاحی از روز قبل با هواپیمای (سی-130) از تهران وارد کرمانشاه شده بود، به همراه گروهانی از نیروی مخصوص تیپ 55 هوابرد شیراز در روز بیست و هشتم مردادماه به پاوه اعزام شد.

در ساعت 11 صبح روز 27 مرداد چهار فروند بالگرد حامل نیروهای نظامی و پاسداران و مهمات از کرمانشاه عازم اورامانات و پاوه شدند. مهاجمان که تحت فرماندهی حزب دمکرات کردستان بودند، پاوه را ترک کردند. مردم پاوه از مخفیگاه‌های خود خارج شدند و به استقبال نیروهای اعزامی آمدند. انتقال نیرو توسط بالگردهای هوانیروز با تعداد و سرعت بیشتری ادامه یافت. سرتیپ فلاحی همراه با اولین نیروها وارد شهر پاوه شد و مورد استقبال دکتر چمران و مردم پاوه قرار گرفت.